چک، به عنوان مهمترین سند تجاری نقش مهمی در نظام اقتصادی هر کشور ایفا می‌کند که از قضا این سند تجاری پر استفاده در ایران هم مهمترین ابزار پرداخت محسوب میشود.
چک چیست؟
چک طبق تعریف قانون تجارت نوشته‌ای است که در آن صادر کننده چک وجوهی را که نزد بانک محال علیه (بانکی که باید مبلغ چک را بپردازد) دارد، کلا یا بعضا مسترد یا به دیگری واگذار می‌نماید.
چک به حواله کرد چیست؟
چکی است که نام گیرنده در آن ذکر نشده باشد و می‌توان در بانک آن را امضا کرده و وجه آن را بستاند و یا به دیگری انتقال دهد.
منظور از چک بسته چیست؟
چکی است که روی آن دو خط کشیده شده باشد و بانک دیگری می‌توان آن را دریافت کنند و به کسان متفرقه پرداخت نمی‌گردد.
چک بی محل (تجارت، جزا)
چکی است که صادر کننده آن پول یا اعتبار نزد محال علیه چک نداشته باشد. اگر پس از تاریخ صدور چک بر جهان را بردارد یا کمتر از مبلغ چک محل داشته باشد باز هم آن چک بی‌محل به شمار می‌رود.
چک پرداختی
چکی است که بانک وجه آن را به ذینفع پرداخته باشد.
چک تضمین شده
چکی است که یک بانک آن را ظهرنویسی کند و به این ترتیب اداء وجه چک را تضمین کرده است.
چک در وجه حامل
چکی است که در آن نوشته میشود در وجه حامل (به حامل چک) بپردازید نام فرد معینی در آن نوشته نمی‌شود و هر کس آن را به بانک ارائه و امضا کند مستحق وصول وجه چک است.
چک سفید
چکی است که صادر کننده آن را امضاء می‌کند بدون ذکر وجه چک؛ در واقع مصداق مفهوم کلی سفید مهر است. چک نقد شده به معنی چک پرداختی است.
چک وعده دار
چکی است که صادر کننده به محال علیه چک، دستور ادا وجه را در راس موعدی معین بدهد. مفهوم چک بر آن صادق است.
5 راهکار برای نقد سریع چک برگشتی طبق قانون جدید
1- رجوع به بانک و برگشت زدن چک و دریافت گواهینامه عدم پرداخت دارای کد رهگیری
2- رجوع به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و درخواست صدور اجراییه قضایی
3- انتظار یک هفته‌ای برای انجام اقدامات اداری توسط مرجع قضایی
4- دریافت اجراییه قضایی
5- نقد کردن چک برگشتی به وسیله اجرایی قضایی.
توجه: اگر در متن چک قید شده باشد که این چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهد و تحقق شرط خاصی صادر شده است، امکان استفاده از این رویه وجود ندارد.
مجازات صدور چک بلامحل
طبق ماده 7 ق ص چ: هرکس مرتکب بزه صدور چک بلامحل گردد به شرح ذیل محکوم خواهد شد:
- الف) مبلغ چک کمتر از ده میلیون ریال: حبس تا حداکثر شش ماه.
- ب) مبلغ چک از ده میلیون تا پنجاه میلیون ریال: از شش ماه تا یک سال حبس
- ج) مبلغ چک بیش از پنجاه میلیون ریال: حبس از یک سال تا دو سال + ممنوعیت از داشتن دسته چک به مدت دو سال.
در صورتی که صادر کننده چک اقدام به اصدار چک‌های بلامحل نموده باشد، مجموع مبالغ مندرج در متون چکها ملاک عمل خواهد بود. مثلا اگر شخصی سه چک بلامحل صادر نماید که مجموع سه چک، دو میلیون تومان باشد، مشمول بند ب میشود.
آشنایی با قوانین جدید چک
برای اشنایی با قوانین چک و همچنین آشنایی با مفهوم اسناد تجاری، می‌توانید مقاله مفهوم اسناد تجاری (چک، سفته و برات) را مطالعه نمایید
