در این مقاله، سئوالات متداولی که در خصوص بیمه تامین اجتماعی و کارفرماها وجود دارد، صحبت خواهد شد.
بیمه‌هایی که شرکت‌های دانش بنیان (کارفرما) باید اخذ کنند چند نوع است؟
به طور کلی بیمه به دو بخش بیمه‌های اجباری و بیمه‌های اختیاری تقسیم می‌شوند.
بیمه‌های اجباری، بیمه‌هایی است که از وظایف حکومت‌هاست و بر طبق قوانین کار وضع شده است. در کشور ما نیز بر اساس قانون کار و قانون تأمین اجتماعی این وظیفه از سمت دولت به سازمان تأمین اجتماعی محول شده و کارفرمایان را موظف به برقراری آنها برای کلیه کارکنان خود کرده است.
بیمه‌های اختیاری نیز بیمه‌هایی هستند که صاحبان کارگاه و حرف گوناگون به تناسب فعالیت‌های خود آنها را از شرکت‌های عضو مجموعه بیمه مرکزی ایران اخذ می‌کنند. (در اصطلاح بازار به آنها بیمه بازرگانی می‌گویند) مانند بیمه‌های آتش سوزی، مسئولیت، عمر و... که توسط تمامی‌شرکت‌های بیمه ارائه می‌شوند.
اخذ کد کارگاهی و ارائه لیست بیمه کارکنان شرکت‌ها چگونه انجام می‌شود؟ فرآیند بازرسی از کارگاه چگونه خواهد بود؟
پس از طی شدن مراحل ثبتی و اعلام مشخصات شرکت در روزنامه رسمی‌کشور، مدیرعامل شرکت (کارفرما) یا نماینده وی بایستی به شعبه تأمین اجتماعی محل استقرار خود مراجعه کرده و با ارائه مدارک نسبت به آغاز مراحل اخذ کد کارگاهی اقدام کند. پس از تحویل کامل مدارک و تشکیل پرونده، در حدود یک ماه آینده بازرس سازمان تأمین اجتماعی به آدرس اعلامی‌کارگاه (محل کار) مراجعه کرده و صحت اظهارات، وضعیت فعالیت و تعداد پرسنل کارفرما را بررسی می‌کند. در صورت تأیید بازرس و طی مراحل اداری لازم، کد کارگاهی از سوی شعبه صادر شده و کارفرما می‌تواند از طریق درگاه پرداخت سازمان تأمین اجتماعی نسبت به ارسال لیست کارکنان و حق بیمه ماهانه ایشان اقدام کند.
چه میزان مهلت برای ارسال لیست ماهانه بیمه برای کارفرما وجود دارد؟
مطابق ماده 39 قانون تأمین اجتماعی حق بیمه هر فرد حداکثر تا پایان ماه بعد قابلیت پرداخت خواهد داشت. لذا کارفرما در هر نوبت ارسال لیست بیمه می‌تواند حداکثر تا دو ماه پیش از تاریخ جاری را برای پرسنل خود بیمه منظور کند.
مبلغ پرداختی حق بیمه ماهانه چقدر است و به چه شکل باید پرداخت شود؟
با توجه به اینکه عموم شرکت‌ها خدمات بیمه‌ای خود را از سازمان تأمین اجتماعی اخذ می‌کنند، نرخ‌های پرداختی و قوانین آن بر اساس قانون تأمین اجتماعی خواهد بود. طبق ماده 28 قانون تأمین اجتماعی، مبلغ حق بیمه قابل پرداخت به میزان 30% از حقوق و مزایای (تحت پوشش) کارکنان است که 23% از آن بر عهده کارفرما و 7% مابقی بر عهده کارگر خواهد بود.
دو نکته دیگر نیز در این زمینه شایان ذکر است.
الف) مطابق با ماده 30 قانون تأمین اجتماعی، کارفرما موظف است سهم بیمه شده (کارگر) را نیز از پرداختی وی
کسر کرده و به همراه سهم خود به حساب سازمان واریز کند. لذا در هر صورت کارفرما مسئول کلیه پرداخت‌ها به سازمان تأمین اجتماعی است.
ب) سقف پرداخت حقوق مشمول بیمه در سازمان تأمین اجتماعی در حال حاضر هفت برابر حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار می‌باشد. لذا سقف برداشت (کسر) مبلغ حق بیمه از حقوق کارکنان به میزان 7% این مبلغ خواهد بود و مابقی مشمول پرداخت حق بیمه نخواهد بود.
کدام وجوه و مبالغ پرداختی مشمول کسر حق بیمه می‌باشد؟
طبق بند 1 از بخش چهارم بخشنامه 11/3 جدید درآمد، کلیه وجوه پرداختی به کارکنان به استثنای موارد زیر، مشمول کسر حق بیمه می‌باشد:
- باز خرید ایام مرخصی (در حدود مقرر در ماده 64 قانون کار)
- هزینه سفر و فوق‌العاده مأموریت (به شرط ارائه مدارک مثبته)
- کمک هزینه عائله‌مندی حق اولا (حداکثر تا میزان قابل پرداخت طبق ماده 86 قانون)
- حق همسر به کارکنان
- عیدی قانون کار و پاداش نهضت سواد آموزی
- کمک هزینه مسکن و خوار و بار در ایام بیماری
- حق شیر و حق تضمین (کسر صندوق)
- خسارات اخراج و مزایای پایان کار (حق سنوات)
- شاغلین تحت پوشش سایر صندوق‌های بیمه و بازنشستگی دولتی
بیمه بیکاری چیست و به چه اشخاصی تعلق می‌گیرد؟
بیکار بیمه شده‌ای است که بدون میل و اراده خود بیکار شده و آماده به کار باشد. وی می‌تواند از مستمری بیمه بیکاری برخوردار شود اما تشخیص ارادی بودن یا غیرارادی بودن بیکاری بیمه شده، برعهده کمیته‌ای متشکل از نمایندگان سازمان تأمین اجتماعی و اداره کار و اموراجتماعی محل اشتغال بیمه شده است. بیمه شده بیکار، برای دریافت مقرری بیمه بیکاری، باید حداکثر ظرف مدت 30 روز از تاریخ بیکاری به شعبه تأمین اجتماعی مراجعه کرده و پرونده در سیکل اداری که بین تامین اجتماعی و اداره کار مطرح شده و در نهایت فرد برای دریافت مقرری بیکاری معرفی خواهد شد. شایان ذکر است، ایام استفاده از مقرری بیمه بیکاری جزو سوابق پرداخت حق بیمه کارگران به لحاظ بازنشستگی، از کارافتادگی و فوت محسوب می‌شود.
افراد مشمول این قانون بایستی:
- تبعه کشورهای خارجی نباشند
- مستمری بگیر بازنشسته و یا از کارافتاده کلی نباشند
- دارای حداقل 6 ماه سابقه پرداخت حق بیمه باشند
- در زمره صاحبان حرف و مشاغل آزاد و بیمه شدگان اختیاری نباشد.
مبلغ و مدت پرداخت بیمه بیمکاری چقدر است؟
مدت پرداخت مقرری بیمه بیکاری به بیمه شدگان واجد شرایط، به سابقه پرداخت حق بیمه از سوی آنان بستگی دارد. مبلغ آن نیز 55 درصد میانگین حقوق سه ماهه آخر بیمه شده است که از حداقل حقوق مصوب سالانه کمتر نخواهد بود و علاوه بر آن به ازای هر یک از افراد تحت تکفل (حداکثر تا 4 نفر) 10 درصد نیز به دستمزد افزوده می‌شود.
