یکی از بالاترین مدارکی که در سطح دنیا برای حسابداران وجود دارد، مدرک CPA می‌باشد و داشتن آن بیانگر واجد شرایط بودن یک حسابدار برای انجام امور حسابداری می‌باشد. اما آیا از مزیای حسابدار رسمی بودن اطلاعی دارید؟ در این مقاله با حسابداران رسمی و چگونگی حسابدار رسمی شدن، آشنا خواهیم شد.
حسابدار رسمی (CPA) کیست؟
حسابدار رسمی (Certified Public Accountant) عنوانی است که به حسابداران حرفه‌ای با صلاحیت اطلاق میشود. این دسته از حسابداران با دارا بودن مجوز قانونی و با تأسیس موسسه حسابرسی میتوانند خدماتی در زمینه‌ی انواع حسابرسی، بازرسی قانونی، نظارت بر تصفیه، ارزیابی سهام و سهم‌الشرکه، مشاوره‌ی مالی، خدمات حسابداری و مالیاتی و داوری مالی را طبق ضوابط جامعه‌ی حسابداران رسمی ایران ارائه دهند.
پیشینه‌ی حسابداران رسمی
مقررات کسب عنوان "حسابدار رسمی" در کشورهای گوناگون متفاوت است. اما معمولا حسابداران رسمی، علاوه بر تحصیلات دانشگاهی در رشته‌های مالی و حسابداری و یا رشته‌های مرتبط نیازمند چند سال سابقه‌ی کاری و نیز قبولی در آزمون هستند.
نخستین بار در اواخر قرن نوزدهم میلادی حسابداران رسمی به عنوان یک نهاد در کشور بریتانیا که آن زمان دارای پیشرفته‌ترین نظام مالی و اقتصادی بود، پدید آمد. اوایل قرن بیستم نیز این نهاد در ایالت متحده امریکا شروع به کار کرد. به تدریج با توسعه‌ی اقتصاد مبتنی بر بازار و نیاز به استفاده از خدمات حسابداران و حسابرسان برای تأمین منافع عمومی، حسابداری رسمی کم‌وبیش به پهنه‌ی کل جهان گسترش پیدا کرد. امروز علاوه بر آن که نقش و اهمیت حسابرسی اهمیتی بیش از هر زمان دیگر در گذشته در جهان پیدا کرده است شاهد گسترش نظارت مالی در اقتصاد تمامی کشورهای پیشرفته و نوظهور هستیم.
مقاله مرتبط را بخوانید: گزارش حسابرسی و انواع آن
انتخاب حسابداران رسمی
انتخاب حسابداران رسمی طبق "آیین‌نامه‌ی تعیین صلاحیت حسابداران رسمی و چگونگی انتخاب آنان مصوب 1374/05/22هیأت وزیران "صورت میگیرد. بر این اساس هیأتی به نام "هیأت تشخیص صلاحیت حسابداران رسمی" مرکب از هفت نفر حسابدار متخصص و متعهد به انتخاب وزیر امور اقتصادی و دارایی تشکیل شده که وظیفه‌ی انتخاب حسابداران رسمی را برعهده دارند.
از شرایط اصلی داوطلبان عنوان حسابدار رسمی، داشتن حداقل مدرک کارشناسی در رشته‌ی حسابداری، داشتن حداقل شش سال سابقه کار حسابرسی بعد از اخذ مدرک کارشناسی و قبولی در آزمون‌های تستی و تشریحی حسابداری، حسابرسی و قوانین (مالیات‌‌ها، تجارت، محاسبات و مرتبط) است که در آذرماه هر سال برگزار میشود.
آزمون CPA در ایران
آزمون CPA همه ساله در سه ماهه‌‌ی پایانی در کشور ایران توسط جامعه حسابداران رسمی برگزار میشود. این آزمون در چهار بخش مجزا و طی چهار روز برگزار میشود. زمان لازم برای اجرای هر بخش از این امتحان 4 ساعت می‌باشد و در مجموع 16 ساعت زمان برای این آزمون لازم است.
الزامات دریافت گواهینامه CPA
موسسه‌ای که این مدرک را اعطا می‌کند، در ایالات متحده آمریکا قرار دارد و حتی در کشورهای انگلیسی زبان دیگر نیز بسیار رایج است. الزامات دریافت گواهینامه CPA به شرح زیر است:
- دریافت مدرک لیسانس در امور تجارتی، مالی یا حسابداری
- گذراندن 150 ساعت آموزش
- داشتن حداقل دو سال سابقه حسابداری عمومی
- قبولی در یک آزمون گواهینامه که شرایط آن در هر ایالت متفاوت است
- تخصیص ساعت مشخصی به تحصیل و آموزش به صورت سالانه
خدمات تخصصی و حرفه‌ای
حسابداران رسمی با تشکیل مؤسسه‌ی حسابرسی و با رعایت قوانین و مقررات حاکم در این خصوص مجاز به ارائه‌ی خدمات تخصصی و حرفه‌ای زیر هستند:
- انواع حسابرسی؛
- بازرسی قانونی؛
- نظارت بر تصفیه؛
- ارزیابی سهام و سهم‌الشرکه؛
- مشاوره‌ی مالی؛
- طراحی و پیاده‌سازی سیستم مالی؛
- خدمات مالی و حسابداری و مالیاتی؛
- داوری مالی و
- خدمات کارشناسی به مراجع قضایی.
جایگاه حقوقی جامعه‌ی حسابداران رسمی ایران
جامعه‌ی حسابداران رسمی ایران، طبق تبصره‌ی 2 "قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذی‌صلاح به عنوان حسابدار رسمی" به صورت مؤسسه‌ای غیردولتی، غیرانتفاعی و دارای استقلال مالی و شخصیت حقوقی مستقل تشکیل شده و در تاریخ 1380/11/11 تحت شماره 13707 به عنوان مؤسسه‌ای غیرتجاری به ثبت رسیده است.
ارکان و تشکیلات جامعه حسابداران رسمی ایران
الف) مجمع عمومی،
ب) شورای‌عالی،
پ) هیأت مدیره و
ت) هیأت عالی نظارت.
هدف از تشکیل جامعه‌ی حسابداران رسمی
هدف از تشکیل جامعه عبارت است از تنظیم امور و اعتالی حرفه‌ی حسابداری و حسابرسی در کشور و نظارت بر کار حسابداران رسمی از طریق:
1. تشکل حسابداران رسمی،
2. بهبود و گسـترش خدمات حرفه‌ای از طریق کمک در تهیه، تدوین، اشاعه و ارتقای اصول و استانداردهای حسابداری، خدمات مالی و آیین‌نامه‌ی رفتار حرفه‌ای،
3. بالابردن دانش تخصصی حسابداران رسمی از طریق گسترش و بهبود آموزش، انجام تحقیقات و انتشار نشریات تخصصی و حرفه‌ای،
4. حمایت از حقوق حرفه‌ای اعضا و
5. ارتباط با مؤسسات و تشکل‌های حرفه‌ای منطقه‌ای و بین‌المللی و عضویت در آنها به منظور ارتقای ارتباطات حرفه‌ای.
مقاله مرتبط را بخوانید: فهرست استانداردخای حسابداری
عضویت جامعه‌ی حسابداران رسمی ایران در IFAC
به منظور گسترش ارتباطات و آگاهی از آخرین دستاورد‌های علمی و آموزشی و حرفه‌ای، جامعه‌ی حسابداران رسمی ایران از سال 2004 میلادی به عضویت فدراسیون بین‌المللی حسابداران (IFAC) درآمده است. در حال حاضر فدراسیون بین‌المللی حسابدارن متشکل از 170 جامعه‌ی حرفه‌ای حسابداری از 130 کشور است که کم‌وبیش شامل سه میلیون حسابدار رسمی در سرتاسر جهان میشود.
خبر مرتبط را بخوانید: دکتر جو به عنوان رییس آیفک انتخاب شد
سامانه حسابداران رسمی (سحر)
سامانه حسابداران رسمی (سحر)، سامانه‌ای است جهت تبادل اطلاعات و مکاتبات فی‌مابین جامعه حسابداران رسمی ایران و اعضاء حسابدار رسمی، مؤسسات حسابرسی و کارکنان حرفه‌ای مؤسسات حسابرسی با وظایف زیر:
- ثبت اطلاعات و مشخصات مؤسسات حسابرسی.
- ثبت اطلاعات شرکت‌ها و بنگاه‌های طرف قرارداد مؤسسات حسابرسی (صاحبکاران)
- ثبت قرارداد‌های فی‌مابین مؤسسات حسابرسی و صاحبکاران (مشتریان)
- بارگذاری گزارشات قرارداد‌های با موضوع اعتباربخشی (گزارشات حسابرسی و بازرسی، افزایش سرمایه، حسابرسی اجمالی و...)
- ثبت اطلاعات فردی اعضاء و کارکنان حرفه‌ای و اداری مؤسسات حسابرسی و حسابداران رسمی.
- انجام کلیه امور آموزش حرفه‌ای.
- انجام کلیه مکاتبات فی‌مابین جامعه با مؤسسات حسابرسی عضو و بالاعکس.
- ارائه بانک اطلاعاتی قابل دسترس عموم شامل نام بنگاه اقتصادی، سال مالی، نام حسابرس و بازرس قانونی، به نشانی www.iacpa.ir
