در عرف تجاری، فروشندگان به دلایل مختلفی ممکن است برای خریداران تخفیف در نظر بگیرند که نرم‌افزار تحت وب لاندا، این موارد را بازگو خواهد کرد.

انواع تخفیفات و نحوه ثبت آن

در عرف تجاری، فروشندگان به دلایل مختلفی ممکن است برای خریداران تخفیف در نظر بگیرند. به طور کلی تخفیفات خرید به یکی از انحای زیر است:

1 ـ تخفیف تجاری

تخفیف تجاری عبارت است از کاهش در قیمت کالا نسبت به قیمت رایج آن که از جانب فروشنده به خریدار داده میشود و معمولا به‌صورت درصدی از قیمت کالا تعیین میشود. فروشندگان به دالیل مختلفی ممکن است به خریداران کالاهای خود تخفیف اعطا نمایند، اما باید یادآور شــد که تخفیف تجاری معموال  برای خریدهای عمده در نظر گرفته میشــود. البته تخفیفی تخفیف اعطا نمایند، اما باید یادآور شــد که تخفیف تجاری معموال که براثر چانه زنی خریدار در نظر گرفته میشود نیز نوعی تخفیف تجاری است که به آن تخفیف توافقی نیز میگویند. تخفیف تجاری معمولا ًدر فاکتور لحاظ میشــود ولی اثرات آن در دفاتر حســابداری ثبت نمی گردد. برای تشریح این موضوع به مثال زیر توجه نمایید.

مثال از تخفیفات تجاری درحسابداری

موسسه بازرگانی حمیدی در تاریخ 1381/02/28 تعداد 80 دســتگاه تلویزیون از شــرکت بازرگانی صبا به صورت نقد خریداری کرد. شــرکت بازرگانی صبا قیمت هر دســتگاه تلویزیون را 248000 ریال اعلام کرده است لیکن به خریدارانی که بیشتر از 40 دستگاه تلویزیون خریداری نمایند، پنج درصد تخفیف اعطا مینماید. بنابراین، قیمت هر دستگاه از تلویزیونهای خریداری شده تــــوسط موسسه بازرگانی حمیدی 600,235 ریــال (12400 = 5 × %248000 بنابراین، 235600 = 12400 - 248000 ) محاسبه گردید. با توجه به این تخفیف، مبلغ 80 دستگاه تلویزیون مذکور 18848000 ریال اســت (80 ×235600) که با چانه زنی به عمل آمده توســط مدیر موسسه بازرگانی حمیدی، برای تلویزیونهای مزبور، کلا 18840000 ریال توسط مؤسسه به شرکت بازرگانی صبا پرداخت شد. این رویداد به صورت زیر در دفتر روزنامه مؤسسه حمیدی ثبت میگردد:

همانطور که ملاحضه میشــود، اثرات تخفیف تجاری در دفاتر حســابداری مؤسسه ثبت نمی گردد. البته میتوان در شرح سند حسابداری و دفتر روزنامه این تخفیف را توضیح داد.

نکته:

• تخفیف تجاری معمولا برای خریدهای عمده در نظر گرفته میشود.
• تخفیف تجاری معمولا در فاکتور لحاظ میشود و اثرات آن در دفاتر حسابداری ثبت نمی گردد.

2. تخفیف بابت معیوب بودن کالا و برگشت بخشی از کالایی خریداری شده

پس از خرید کالا، ممکن اســت مشــخص شود که بخشی از کالای خریداری شــده بنا به دالیلی مانند معیوب بودن کالا، آسیب‌دیدگی قبل از دریافت کالا یا عدم مطابقت کالا یا نمونه فاقد کیفیت مورد توافق بین خریدار و فروشنده است. برای مثال ممکن است مؤسسه ای مقداری پارچه خریداری کرده و پس از خرید و انتقال آن به مؤسسه متوجه شود که بخشی از پارچه‌ها دارای زدگی است و یا رنگ آمیزی آن مناسب نیست. در این حالت خریدار میتواند تمام یا بخشــی از کالای معیوب را به فروشــنده برگشــت دهد و یا بابت آن تخفیفی از فروشنده دریافــت نمایــد. به تخفیفی که در این موارد منظــور میگردد، تخفیف بابت عیب میگویند. در دفاتر خریدار، برگشــت کالا و تخفیف بابت عیب هر دو در یک حساب به نام برگشت از خرید و تخفیفات در دفاتر خریدار ثبت میشود، با این توضیح که اگر برگشــت کالا به علت عیب نیز نباشــد، جهت ثبت آن از همین حساب برگشت از خرید و تخفیفات استفاده میشود. لازم به ذکر است که ماهیت حساب برگشت از خرید و تخفیفات بستانکار میباشد. برای تشریح این موضوع به مثال زیر توجه نمایید:

مثال از تخفیف بابت معیوب بودن کالا

موسسه بازرگانی حمیدی در تاریــخ 1381/03/12 مبلغ 18700000ریال پارچه از شــرکت بازرگانی شکوه به صورت نسیه خریداری کرد. پس از انتقال پارچه‌ها به موسسه بازرگانی حمیدی، مسئول کنترل کیفیت متوجه شد که بخشی از پارچه‌ها دارای زدگی است. بنابراین ضمن مذاکره با مسئولین شرکت بازرگانی شکوه، در تاریخ 1381/03/16 معادل 935000 ریال از پارچه به فروشنده برگشت داده شد و 480000 ریال نیز بابت معیوب بودن بخشی از پارچه‌ها تخفیف در نظر گرفته شد. این رویدادها به صورت زیر در دفتر روزنامه موسسه حمیدی ثبت میگردد:

3. تخفیف بابت پرداخت وجه زودتر از موعد تعیین شده (تخفیفات نقدی خرید)

برخی مواقع، در خرید و فروش نســیه کالا، مدت زمان مشــخصی برای پرداخت وجه معامله تعیین میشــود و طرفین توافق میکنند که اگر خریدار وجه مورد نظر را ظرف مهلت مشخصی پرداخت کند، برای او درصدی از مبلغ کالا به صورت تخفیف فروشندگان برای تشویق در نظر گرفته شود. به تخفیفی که در این موارد در نظر گرفته میشود تخفیف نقدی میگویند. معموال خریداران به پرداخت زودتر از موعد، این تخفیف را به آنها اعطا میکنند. لازم به ذکر است که ماهیت حساب تخفیفات نقدی خرید بستانکار میباشد. برای تشریح این موضوع به مثال زیر توجه نمایید:

مثال از تخفیف بابت پرداخت وجه زودتر از موعد مقرر

موسسه بازرگانی حمیدی در تاریخ 1381/04/01 مبلغ 8500000 ریال کالا با شــرط نسیه 40 روزه و 2 درصد تخفیف اگر تا 10 روز پرداخت شود (ن/40 ـ 2/10) خریداری کرد. موسسه بازرگانی حمیدی به منظور استفاده از این تخفیف، در تاریــخ 1381/04/10 مبلــغ کالای مذکور را به صورت نقد پرداخت کرد. این رویدادها به صورت زیر در دفتر روزنامه موسسه بازرگانی حمیدی ثبت میگردد:

با این توضیح اگر خریدار وجه مورد نظر را ظرف مهلت تعیین شــده جهت اســتفاده از تخفیــف، که در این مثال 10 روز اســت، پرداخت نکند، نمی تواند از تخفیف اســتفاده نماید و باید کل مبلغ خرید را تا مدت تعیین شده پرداخت نماید. بنابراین، اگر موسسه بازرگانی حمیدی وجه خرید مورخ 1381/04/01 را تا تاریخ 1381/04/11 پرداخت نکند نمی تواند از تخفیف در نظر گرفته شده استفاده کند. در این حالت باید وجه کالا را به طور کامل حداکثر تا تاریخ 1381/05/10 پرداخت کند. با این توضیحات فرض کنید موسسه بازرگانی حمیدی وجه کالا را در 1381/05/10 پرداخت کرده باشد. در این حالت، رویدادهای فوق به صورت صفحه بعد در دفتر روزنامه موسسه بازرگانی حمیدی ثبت میگردد:

اگر خریدار وجه مورد نظر را ظرف مهلت مشخصی پرداخت کند، برای او درصدی از مبلغ کالا به صورت تخفیف در نظر گرفته شود. به تخفیفی که در این موارد در نظر گرفته میشود تخفیف نقدی می‌گویند. تخفیف نقدی در دفاتر خریدار در حساب تخفیفات نقدی خرید ثبت می‌شود.