در این مقاله ما قصد داریم با مفهوم هزینه آشنا شویم. سپس هزینه‌ها را طبقه‌بندی کرده و نحوه ثبت هزینه در نرم‌افزار حسابداری ابری لاندا را تشریح کنیم.
هزینه به چه معناست؟
با وجود اینکه تعریف و تشریح هزینه به نحوی که هیچ ابهامی نسبت به مفهوم آن باقی نماند امر ساد‌ه‌ای نیست؛ اما برخی تعاریف به شرح زیر در مورد مفهوم هزینه ارائه گردیده است:
1. هزینه عبارت است از کاهش ناخالص دارایی‌ها و یا افزایش ناخالص بدهی‌ها که ناشی از فعالیت‌های یک واحد تجاری بوده و سبب تغییر حقوق صاحبان سرمایه گردیده است و طبق اصول مورد قبول حسابداری، شناسایی و اندازه‌گیری میشود.
2. هزینه یعنی از دست دادن منابع که به منظور دستیابی به یک هدف مشخص واقع شده یا بالاقوه واقع میشود و برحسب واحد پول، اندازه‌گیری میگردد.
3. هزینه عبارت است از قیمت مبادله منابع از دست رفته یا فدا شده به منظور تضمین منافع.
4. هزینه عبارت است از کاهش در خالص دارایی‌ها در نتیجه استفاده از خدمات اقتصادی به منظور تحصیل در آمد.
نکته: هزینه از طریق کاهش در دارایی یا افزایش در بدهی که در ارتباط با تولید و تحویل کالا و ارائه خدمات است، اندازه‌گیری میشود.
طبقه‌بندی هزینه‌ها
طبقه‌بندی هزینه‌ها به منظور تهیه اطلاعات هزینه‌ای، ضروری است. طبقه‌بندی هزینه‌ها به روش‌های زیر صورت میگیرد:
- از نظر ماهیت اقلام هزینه (طبقه‌بندی طبیعی)
- با توجه به دوره حسابداری که هزینه‌ها به آن مربوط میشوند
- با توجه به تغییر در سطح تولید و حجم فعالیت
- از نظر ارتباط آن‌ها با محصول
- از نظر ارتباط آن‌ها با دوایر تولیدی.
1. طبقه‌بندی طبیعی هزینه‌ها
در یک واحد تولیدی، کل هزینه‌های عملیاتی به دو گروه تقسیم میشود:
- هزینه‌های ساخت
- هزینه‌های تجاری
هزینه‌های ساخت: عبارت است از جمع هزینه‌های مواد مستقیم، کارمستقیم (دستمزد مستقیم) و سربار کارخانه. هزینه‌های ساخت، هزینه تولید یا هزینه کارخانه نیز خوانده میشود.
هزینه‌های تجاری: هزینه‌های تجاری به دو گروه عمده تقسیم میشود:
- هزینه‌های بازاریابی (توزیع و فروش)
- هزینه‌های اداری و تشکیلاتی
وقوع هزینه‌های بازاریابی از زمانی است که کالای تولید شده برای فروش آماده میشود.
هزینه‌های بازاریابی در برگیرنده هزینه‌های فروش و تحویل کالا است.
هزینه‌های اداری: شامل هزینه‌های واقع شده به منظور کنترل و اداره واحد تجاری است
2. طبقه‌بندی هزینه‌ها باتوجه به دوره حسابداری که به آن مربوط میشوند
هزینه‌ها با توجه به دوره حسابداری به دو گروه عمده تقسیم میشوند:
- هزینه‌های سرمایهای
- هزینه‌های جاری
منافع یک هزینه سرمایهای به دوره‌های آتی تسری می‌یابد و به عنوان یک قلم دارایی طبقه‌بندی میگردد، در حالی که منافع یک هزینه جاری محدود به دوره جاری است و به عنوان یک قلم هزینه طبقه‌بندی میشود. هزینه‌ای که در یک مقطع از زمان به عنوان دارایی طبقه‌بندی شده است، هنگام مصرف، مانند مصرف ملزومات یا مستهلک شدن مانند استهالک ماشین‌آلات به هزینه جاری تبدیل میگردد.
3. طبقه‌بندی هزینه‌ها با توجه به تغییر در سطح تولید و حجم فعالیت
برخی از هزینه‌ها مستقیما با تغییرات در سطح تولید تغییر میکنند، در حالی که برخی دیگر از هزینه‌ها با تغییر سطح تولید کم و بیش ثابت میمانند. اگر سیستم حسابداری صنعتی به این تمایز، توجه کافی نکند، هزینه‌های انباشته و گزارش شده برای برنامه‌ریزی استراتژیک واحد تجاری یا برای هزینه‌یابی هر یک از محصولات و یا خدمات، ارزش چندانی برای مدیریت نخواهد داشت.
هزینه مواد و کار مستقیم غالبا جزء هزینه‌های متغیر محسوب میشوند. سربار کارخانه و هزینه‌های غیرتولیدی، باید با توجه به ماهیت ثابت یا متغیر بودن اقلام تشکیل‌دهنده این گونه هزینه‌ها، بررسی شوند.
ویژگی‌های هزینه‌های ثابت
- ثابت بودن میزان هزینه در سطوح تولید تعیین شده
- کاهش هزینه ثابت هر واحد با افزایش سطح تولید
- تخصیص به دوایر از طریق تصمیمات مدیریت یا روش‌های تسهیم هزینه
- کنترل وقوع هزینه‌ها از طریق مدیران اجرایی.
هزینه‌های جدول زیر در طبقه‌بندی هزینه‌های ثابت قرار میگیرند
.png "طبقه‌بندی هزینه‌های ثابت")
ویژگی‌های هزینه‌های متغیر
- قابلیت تغییر کل هزینه در ارتباط مستقیم با تولید
- ثابت بودن هزینه نسبی هر واحد حتی در شرایط تغییر سطح تولید
- دقیق به دوایر عملیاتی
- تخصیص ساده و تقریبا
- کنترل وقوع و مصرف آن‌ها به وسیله سرپرستان دوایر.
هزینه‌های جدول زیر، در طبقه‌بندی هزینه‌های متغیر قرار میگیرند
.png "طبقه‌بندی هزینه‌های متغیر")
مرکز هزینه
قسمتی از یک واحد تولیدی است که در آنجا برای تولید محصول یا ارائه خدمات، هزینه‌هایی به مصرف میرسد. هر دایره‌ای که در به وجود آوردن هزینه سهیم باشد، یک مرکز هزینه است. معمولا مراکز هزینه همان دوایر هستند؛ اگرچه، یک دایره ممکن است از چند مرکز هزینه تشکیل شده باشد. بنابراین، یک سفارش، یک مرحله، یک قسمت و حتی یک ماشین میتواند یک مرکز هزینه باشد.
هزینه در نرم‌افزار حسابداری ابری لاندا
شما می‌توانید در نرم‌افزار حسابداری تحت‌وب لاندا، تمام هزینه‌های ثابت و متغیر خود را ثبت کنید و در همان بخش بر اساس نوع پرداخت خود، عملیات پرداخت را انجام دهید. لازم به ذکر است که سند حسابداری آن نیز به صورت اتوماتیک ثبت خواهد شد. نمونه‌ای از ثبت هزینه ثابت بیمه ساختمان در نرم‌افزار حسابداری آنلاین لاندا را در تضصویر زیر، مشاهده می‌کنید:
